Jaarverslag 2024

Voorwoord

Voor u ligt het jaarverslag over het jaar 2024, een jaar waarin de oorlog tussen Oekraïne en Rusland voortwoedt en waarin ook de spanningen in het Midden-Oosten eerder zijn toegenomen dan verminderd. De gevolgen van deze gebeurtenissen zijn ook in Nederland goed te merken; de aandacht voor Defensie is daar een voorbeeld van, maar ook de gebeurtenissen in de Gazastrook zorgen voor veel emoties in ons eigen land. Na een lange formatieperiode heeft Nederland een nieuwe regering, die zich tot taak heeft gesteld het in de afgelopen 10 jaar gedaalde vertrouwen in de overheid te herstellen. Die opdracht is complex, temeer omdat veel problemen in Europees verband zullen moeten worden aangepakt.

Waar vorig jaar nog sprake was van een scherpe daling van het aantal steunaanvragen van 63 naar 38 zien we nu dat het aantal in 2024 weer is gestegen naar 67. Vorig jaar gaf ik aan dat het te vroeg was om aan de daling van toen conclusies te verbinden en dat wordt bevestigd in het resultaat van het verslagjaar. Van de 67 aanvragen zijn er 48 gehonoreerd. In 41 gevallen werd een gift verstrekt en 7 keer een renteloze lening. 3 aanvragen kwamen uit onze eigen organisatie en er was sprake van een forse toename van het aantal aanvragen ten opzichte van vorig jaar vanuit Bedrijfsmaatschappelijk Werk van Defensie. Ook zagen we een toename afkomstig van overige instanties, zoals het ABP, gemeenten en het Militair Revalidatiecentrum. Dat is een goede ontwikkeling want het betekent dat de bekendheid van Fonds 1815 toeneemt in bredere kring dan voorheen. Achter de schermen wordt daar door bestuur en in de districten hard aan gewerkt.

Bij Fonds 1815 beoordeelt een kleine commissie van 3 leden uit het bestuur de binnengekomen steunaanvragen. Wekelijks maar soms vaker, afhankelijk van de urgentie van de aanvraag, hebben zij contact en nemen besluiten over de aanvragen. Slechts een enkele keer vragen zij daarbij het oordeel van de voorzitter. Deze werkwijze garandeert een slagvaardige en adequate afhandeling van de steunaanvragen; dat is van groot belang voor haar of hem die de steun nodig heeft, maar ook voor de aanvragende instantie. Graag zou ik een paar mooie voorbeelden geven van de steun die in het afgelopen jaar is gegeven, maar om redenen van privacy is dat niet mogelijk. In iedere bestuursvergadering bespreken wij de geanonimiseerde aanvragen en bezien vervolgens waar het beleid kan of moet worden aangepast. Zo hebben we in dit verslagjaar de hoogte van eventueel te verstrekken giften aangepast, mede op basis van signalen uit de districten. Terugkijkend op de steunaanvragen in 2024 kan ik niet anders dan mijn complimenten uitspreken over het werk van de kleine commissie en onze coördinator op het kantoor in Amsterdam. Zij hebben wederom prachtig en waardevol werk geleverd.

Bekendheid van militaire fondsen in het algemeen en Fonds 1815 in het bijzonder bij een breder publiek is van groot belang om adequate steun te kunnen verlenen. Jaarlijks wordt in de Checkpoint, het magazine voor veteranen, aandacht besteed aan een van de fondsen en daarmee wordt een grote groep bereikt. Echter, waar vroeger iedere gemeente zijn eigen maatschappelijk werk uitvoerde, is daar veel veranderd. Het maatschappelijk werk wordt uitbesteed aan private partijen en die zijn vaak niet op de hoogte van de bijzondere voorzieningen voor onze doelgroep. Zij weten niet altijd de weg te vinden naar het Nederlands Veteranen Instituut en zijn vaak niet op de hoogte van het bestaan van militaire fondsen. Daar ligt dus een forse uitdaging. Een belangrijke stap is gezet door de portefeuillehouder Veteranen van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) die een document heeft opgesteld voor alle gemeenten in Nederland waarin de speciale voorzieningen zijn opgenomen. Daarin zijn nu ook de militaire fondsen vermeld.

In oktober heb ik gesproken met de voorzitters van onze districten. Doel van die bijeenkomst was om elkaar beter te leren kennen, van elkaar te leren door ervaringen uit te wisselen en te bezien waar verbeteringen in onze steunverlening mogelijk zijn. Ik was geraakt door de positieve betrokkenheid van alle deelnemers en de hoge kwaliteit van de brainstormsessie. Een van de voorstellen was de flyer te moderniseren omdat het toch zinvol is om een klein documentje bij de hand te hebben dat je kan achterlaten na bijvoorbeeld een bezoek aan een veteranenontmoetingsplek. Dat wordt in 2025 gerealiseerd. Ook kwam in de gesprekken naar voren dat de kennis bij gemeenten over veteranenaangelegenheden op veel plaatsen kan worden verbeterd. Zodra het eerdergenoemde document van de VNG gereed is, zal dat aan alle voorzitters worden verspreid.

Fonds 1815 verleent al meer dan 2 eeuwen voornamelijk financiële steun aan degenen die dat nodig hebben. Een belangrijke voorwaarde om dat te kunnen voortzetten is een gezond en verstandig beheerd vermogen en de resultaten van 2024 wijzen uit dat het vermogen licht is gegroeid ondanks dat de uitgaven aan giften en renteloze leningen aanzienlijk hoger lagen dan in 2023. Tijdens iedere bestuursvergadering komt dit onderwerp aan de orde en constateren we dat beide penningmeesters de ontwikkelingen op de beurzen en in de financiële wereld nauwkeurig en accuraat volgen en hun adviezen altijd kunnen worden overgenomen.

Fonds 1815 is lid van de Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF). Deze stichting bestaat uit zes militaire fondsen, het Karel Doormanfonds, de Stichting Sociaal Fonds Koninklijke Marine, het Van Weerden Poelman Fonds, de Prins Bernhardstichting, KL 1940 en Fonds 1815. Fonds 1815 is gericht op alle (ex-) militairen en hun nabestaanden en maakt geen onderscheid naar krijgsmachtdeel of status (veteraan of niet). Bovendien kunnen personen worden geholpen die de krijgsmacht hebben ondersteund, zoals personeel van de koopvaardij dat in de Tweede Wereldoorlog grote risico’s liep, en recent zijn ook Afghaanse tolken die naar Nederland zijn gekomen gesteund. De andere leden van de GMF hebben meestal een beperktere doelgroep omdat ze historische banden hebben met een bepaald krijgsmachtdeel. Naast de leden van de GMF bestaat er nog een fors aantal fondsen die niet zijn aangesloten maar waar vaak mee wordt samengewerkt. Door die samenwerking zijn we in staat beter te helpen. Onze medewerker in Amsterdam speelt een belangrijke rol in de coördinatie en afwikkeling van steunaanvragen die aan de kleine commissie ter besluitvorming worden voorgelegd.

In 2025 bestaat Fonds 1815 210 jaar en heeft nog niets aan actualiteit ingeboet. Alle inspanningen om aanvragen in goede banen te leiden zorgen vaak voor dat extra steuntje in de rug van hen die dat verdienen. Ik dank iedereen die daar haar of zijn verantwoordelijkheid in heeft genomen.

Voorzitter Fonds 1815
Lex Oostendorp
Luitenant-generaal b.d.

Activiteiten in 2024

Het bestuur vergaderde onder leiding van de voorzitter op 10 januari, 13 maart, 3 september en 12 november in het Stadsarchief “De Bazel” in Amsterdam.

De 205e Algemene Vergadering van Fonds 1815 vond op 12 juni plaats op de “Zwaluwenberg” te Hilversum. Naast de voorzitter waren zes bestuursleden, en de coördinator (notulist) aanwezig. De vier districten Noord, Noord-West, Oost, en West waren vertegenwoordigd; twee districten, Zuid en Zuid-Oost, mankeerden. Kanttekening: De belangstelling voor de Algemene Vergadering loopt terug.

Per 10 januari 2024 werd mevrouw H.H.M. Quick aangesteld als coördinator.

Tijdens de Algemene Vergadering nam voorzitter Oostendorp afscheid van de heer R.H.F. Hulst, districtscommissaris regio West, en dankte hem voor zijn inzet gedurende 32 jaar voor het Fonds 1815. De heer Th. J. Visser, die al is aangetreden als districtscommissaris regio West, wordt van harte welkom geheten.

Gastspreker brigade-generaal P. Hoefsloot, directeur Nederlands Veteranen Instituut, geeft aansluitend aan de Algemene Vergadering een presentatie over de huidige ontwikkelingen en activiteiten van zijn Instituut.

Het totaal aantal aanvragen om financiële steun is gestegen van 38 in 2023 naar 67 in 2024.

De herkomst en het aantal van de steunaanvragen:

• Regionale Districtscommissies 3; 0 in het jaar 2023.
• Bedrijfsmaatschappelijk Werk Defensie: 21; 7 het jaar daarvoor.
• Nederlands Veteranen Instituut: 22; 21 in 2023.
• Andere militaire steunfondsen: 6 tegen 3.
• Overige: ABP, MRC en Gemeenten 15 tegen 7 het jaar ervoor.

Mogelijke oorzaken van de toename van steunaanvragen is gelegen in de grotere bekendheid dan voorheen met de militaire fondsen bij o.a. het Bedrijfsmaatschappelijk Werk van Defensie en bij overige instanties zoals het ABP, gemeenten en het Militair Revalidatiecentrum.

Van de 19 niet gehonoreerde steunaanvragen zijn er 11 afgewezen op statutaire gronden of het ontbreken van financiële nood en zijn er 8 steunaanvragen door de aanvrager ingetrokken.

De voorzitter – alsdan in zijn functie van voorzitter van de Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) – leidde de vier vergaderingen van het Fonds 1815, de Algemene Vergadering en de twee afzonderlijke vergaderingen van de GMF.

De voorzitter bezocht in maart het Leger des Heils in Den Haag, was aanwezig bij de Commando-overdracht CLAS en had een gesprek met de voorzitter van het Veteranen-comité gemeente Leidschendam-Voorburg. In mei was hij aanwezig bij de Nationale Herdenking in Madurodam, in juli voerde hij een gesprek met de portefeuillehouder Veteranen van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Ook bezocht hij de Fondsendag Defensie in oktober, in november het Ted Meines Symposium in Leidschendam en in december was hij aanwezig bij de overdracht IGK in Hilversum.

Vicevoorzitter en eerste penningmeester vormen samen met een derde bestuurslid de “kleine commissie”. Binnenkomende steunaanvragen worden door de Coördinator direct doorgezet naar deze commissie, die regelmatig digitaal communiceert, alle aanvragen beoordeelt aan de hand van de daartoe gestelde richtlijnen, zo snel mogelijk tot een zorgvuldig besluit komt en vervolgens rapporteert aan voorzitter en bestuur. Op basis van signalen vanuit de districten is de hoogte van eventueel te verstrekken giften aangepast. Het Steunaanvraagformulier Fonds 1815 voldoet en wordt gebruikt; de privacyregeling wordt hierbij in acht genomen. Daarmee wordt voldaan aan het bepaalde bij de Algemene Verordening Gegevensbescherming en de Richtlijn Gegevensbescherming Rechtshandhaving (RGR).

Introspectie binnen het bestuur, de districten en de regio’s, over de rol en wijze van optreden van ons netwerk is noodzakelijk om de doelstellingen van het Fonds 1815, zijn werkwijze en bereikbaarheid verder uit te dragen en zodoende de naamsbekendheid bij voortduring te vergroten. Van de brainstormsessie op 8 oktober jl. in De Bazel o.l.v. de voorzitter en in het bijzijn van de eerste secretaris en de voorzitters van de districten Noord, Zuid, West, Oost en Noordoost is een verslag gemaakt en aan de deelnemers verzonden.

De samenwerking en het regelmatige contact binnen de Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) leiden tot groot onderling vertrouwen, waardoor veel steunaanvragen gezamenlijk worden aangepakt en soms financieel worden gedeeld.

Onbekendheid met organisatie- en taakwijzigingen binnen de gemeente Amsterdam leidde aanvankelijk tot langdurige ontoegankelijkheid en opheffing van het account van het Fonds 1815, gemis aan pc en laptop, hetgeen voor de voorzitter aanleiding was tot een schriftelijk verzoek aan de Chef Kabinet van de burgemeester om steun en correctie.

Oud-administrateur W.B. Schutrups toonde zich bereid tijdelijk te functioneren als vraagbaak, om vanuit huisadres of kantoor zijn opvolger in te werken. Bestuursleden assisteerden bij de verdere behandeling van steunaanvragen en financiële afdoening.

In december (28-12-2023) werd een nieuwe functiebenaming en taakomschrijving van de aan te stellen Coördinator “Stichting Fonds 1815 en Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF)” geconcipieerd en van kracht.

Mevrouw B. Quick toonde zich in het verslagjaar de capabele persoon voor deze functie, waardoor de bereikbaarheid en steunverlening van Fonds 1815 en Gezamenlijke Militaire Fondsen (GMF) gegarandeerd bleven. De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is omgezet voor onbepaalde tijd.

In memoriam:
Voorzitter en bestuur ontvingen een rouwkaart n.a.v. het overlijden van de viceadmiraal J.L.A. van Aalst, voormalig voorzitter Fonds 1815, overleden op 31 augustus, in de leeftijd van 81 jaar. Voorzitter Oostendorp en lid Salomé woonden de uitvaartplechtigheid bij.

Koninklijke onderscheidingen:
Het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd de heren J.J. Kapteijn en E.P. Vonk te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Op 26 april jl. speldde de burgemeester van Amersfoort, L.M.M. Bolsius, de versierselen op bij districtscommissaris West, de heer Vonk, onder vermelding van diens grote betrokkenheid als regent van de Stichting Het Hofje de Armen de Poth naast zijn langdurige inzet voor de Krijgsmacht.De burgemeester van Rhenen, de heer C. van Eert, verraste op Bronbeek de heer Kapteijn, regio Oost, met het opspelden van de versierselen, horend bij het Ridderschap in de Orde van Oranje-Nassau, onder het uitspreken van de waarderingsreden voor diens langdurige betrokkenheid bij Grote Ceremonieën van Staat als ruiter van het Cavalerie-Ere Escorte (36 keer) en zijn actieve bemoeienis o.a. bij de lokale 5 mei-viering in De Steeg, de oprichting van een herinnerings-monument voor gesneuvelde Britse genisten bij landgoed Middachten, naast zijn drukke baan in de sociaaleconomische wereld.

Ontwikkelingen en trends

In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe de steunverlening van Fonds 1815 zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld. Op deze wijze kan beter worden beoordeeld op welke wijze Fonds 1815 kan inspelen op bijvoorbeeld veranderingen op het gebied van steunaanvragen en ondersteuning.

In 2024 zijn er door Fonds 1815, 67 steunaanvragen ontvangen waarvan er 48 zijn toegewezen. Van de 19 niet gehonoreerde steunaanvragen zijn er 11 afgewezen op statutaire gronden of het ontbreken van financiële nood en zijn er 8 steunaanvragen door de aanvrager ingetrokken.

Voor meer informatie: overzicht 5 jaar steunverlening

Financiële verantwoording

Het jaar 2024 kenmerkte zich door een redelijke positieve start in de eerste zeven maanden. Halverwege de zomer kenden de aandelenmarkten een turbulente augustus met forse druk op de aandelenkoersen, waarna een goed herstel intrad. Helaas bleef het daarna tot het einde van het jaar redelijk onrustig op de aandelenmarkten. De obligatiemarkten kenden ook een sterk eerste halfjaar met dalende rentes. Vanaf juli was deze sterke tendens afgelopen en heeft Fonds 1815 tot oktober juist weer hogere rentes ervaren. Ondanks een kleine opleving van de obligatiemarkten in eind november is het jaar toch weer geëindigd met hogere rentes en lagere obligatiekoersen. Fonds 1815 heeft in 2024 vooral in de Amerikaanse en Europese aandelen goede resultaten in de portefeuille laten zien. Helaas heeft de beperkte positie in Aziatische- en opkomende aandelenmarkten wederom een kleine negatieve bijdrage geleverd. Ondanks de schommelende obligatiemarkten heeft Fonds 1815 toch een redelijk rendement ook hierin gerealiseerd.

De blijvende onzekere ontwikkelingen rond Oekraïne en toenemende spanning in het Midden Oosten, hebben vooral in het tweede deel van het jaar effect gehad op de markten. Ondanks deze onduidelijke vooruitzichten heeft Fonds 1815 geen aanleiding gevonden om haar aandelenpercentage te veranderen. Wel heeft Fonds 1815 de obligatieportefeuille door het jaar heen uitgebreid ten koste van de vrij hoge liquide middelen. Allereerst werd dat met kortere looptijden gedaan maar later met langer lopende obligatieleningen.

Het resultaat op basis van de actuele waarden gaf het volgende beeld. Het overall resultaat van de gehele portefeuille was 8,3%. Het resultaat van de aandelen was een kleine 20% ondanks de negatieve resultaten van de positie in de Aziatische opkomende markt. De hoogwaardige portefeuille obligaties leverden 3,4% op. De kleinere positie liquiditeiten leverden rond de 1% op.

De totale vermogenswaarde is toegenomen met € 13.326 tot € 4.557.359. De effecten worden echter op de balanswaarde gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of de lagere beurskoers, ten tijde van het afsluiten van de jaarrekening. Het gemiddelde rendement op basis van de balanswaarde wordt bepaald door de rente- en dividendinkomsten en de gerealiseerde koerswinsten. Deze componenten zijn vaak vrij laag met uitzondering van jaren waarbij er verkopen plaatshebben in historisch hoge markten. Het resultaat over 2024 is 2,1%.

BALANS PER 31 DECEMBER 2024 (na resultaatverdeling / afgerond in hele € 's)
ACTIVA		2024 (€)				2023 (€)
Effecten				3.460.447				2.825.115
Voorschotten
Verstrekt		18.010				16.167
voorziening		- 2.702				- 2.425
				15.308				13.742
Vlottende activa
Vorderingen en overlopende posten				27.340				10.832
Liquide middelen				1.244.360				1.877.680
Totaal				4.747.455				4.727.369
PASSIVA		2024 (€)				2023 (€)
Vermogen
Kapitaal		749.931				749.931
Bestemmingsreserver
Toekomstige uitkeringen		3.807.428				3.794.102
				4.557.359				4.544.033
Schulden(kort)
Rekening crt fondsen		173.510				169.866
Overige		16.586				13.470
				190.096				183.336
Totaal				4.747.455				4.727.369

RESULTAAT over 2024 (afgerond in hele € 's )
BATEN		2024 (€)				2023 (€)
Inkomsten uit beleggingen		83.207				103.816
Bewaarloon		0				0
Totaal				83.207				103.816
Financiële baten				16.971				16.038
Overige baten				7.637				7.118
Totaal Baten				107.815				126.972
LASTEN		2024 (€)				2023 (€)
Personeelskosten		37.704				24.531
Giften		29.904				41.476
Overige uitvoeringskosten:		21.285				15.699
Mutatie voorziening
verstrekte voorschotten		276				- 2.586
Afboeken oninbare voorschotten		1.676				0
Financiële lasten		3.644				4.284
Totaal lasten				94.489				83.404
Toegevoegd (onttrokken) aan bestemmingsreserve toekomstige uitkeringen				13.362				43.568

Financiële controle

Het bestuur heeft Staelenhoef Accountants verzocht de jaarrekening te controleren, met welk verzoek is ingestemd.

Staelenhoef Accountants heeft verklaard:
”De in dit verslag opgenomen balans per 31 december 2024 en resultaat over 2024 zijn ontleend aan de jaarrekening 2024 van Fonds 1815”, waarbij Staelenhoef Accountants te Schiphol-Rijk op 18 maart 2025 een goedkeurende controleverklaring heeft afgegeven.

De formele goedkeuring van het jaarverslag 2024 staat op de agenda van de Algemene Vergadering te houden op 3 juni 2025.